De hitte van Valladolid valt als een sprei over me heen. Het is half september, de periode waarin Castilië en León twijfelt tussen zomer en herfst. De stad oogt loom en slaperig, indolente wespen dansen op de middagbries. Ik zie hoe de eerste studenten van het nieuwe jaar kakelend een plek zoeken in de schaduw, waar hun aandacht al snel wordt afgeleid door een intense flikkering op het smartphonescherm. Veel Spanjaarden mogen dan de siësta officieel hebben geschrapt, in de praktijk valt het leven tussen twee en vijf in de grote steden stil. De apotheek sluit, de kruidenier, de bakker, de garage. In de warenhuizen is het koel en stil, alsof iemand heeft beslist om het geluid van de wereld voor een paar uur te dempen.

Rueda is rust

Ik vind het goed zo, mijn bioritme heeft nood aan een middagpauze. Ik wil de ratrace kunnen muten, tijd nemen voor een maaltijd, een glas, een gesprek onder vrienden dat verder gaat dan voetbal, een soap, het weer. Hoe heerlijk is het leven als je om een uur of drie op een terras in de lommer een stuivend glas verdejo drinkt met een spie tortilla, die zo smeuïg is dat de Fransen er een woord voor hebben gevonden: baveuse.

Rueda
Valladolid
Het zorgt voor een andere soort verdejo, een waarlijk grote wijn

In Nederland is verdejo inmiddels zo streetwise dat elke zichzelf respecterende (wijn)bar er minstens een op de kaart heeft staan. Vraag er een glas verdejo alsof je chardonnay of sauvignon blanc wil, en niemand kijkt nog raar op. Hoe komt dat, vraag ik me ’s avonds af tijdens een presentatie en diner aan de rivier, terwijl de zon ondergaat op de rechteroever. Het antwoord kent een paar laagjes: de appellatie Rueda voert een uitstekende marketing, en die wordt gedekt door een prima kwaliteit en een efficiënte distributie. De (witte) wijn is ook een duidelijk passe-partout wanneer chardonnay als te boterig en sauvignon blanc, laten we het zeggen zoals het is, als kattenpis wordt gepercipieerd. Verdejo veilt de scherpste kantjes van wat mensen doorgaans prettig vinden om te drinken, én de wijn nodigt uit tot een tweede glas. Neem daarbij nog een snuif terrasjescultuur en een fikse dosis sex-appeal. Verdejo is een blijver. En dat wordt in België vast ook het geval.

Niet altijd sexy

We eten hamkroket, tomatentartaar in ajoblanco (een koude soep op basis van knoflook en amandelen), bonito en pluma Ibérica, een exquise stuk varken dat nog rosé dient te worden geserveerd. Wijn uit de Rueda was niet altijd fris en vinnig en sexy. Onder de hofhouding van Isabel La Católica werd lompe, versterkte wijn geproduceerd zoals men die kende uit de sherrystreek. Uit de dorpen Madrigal en Alaejos kwamen de grote bolle damajuanas, zestienliterflessen die half werden begraven en aan hun lot werden overgelaten in de blakende zon, voor driekwart gevuld met zoetige wijn die tussen oker en goud kleurde. Verschillende moderne wijnhuizen in de Rueda proberen de voorbije jaren die wijn heruit te vinden, maar dan met finesse, balans en diepgang. Het zorgt voor een andere soort verdejo, een waarlijk grote wijn die het goed doet bij oude kaas, pluimwild en vis in geraffineerde sauzen. Spectaculair: Bodega Diez Siglos, waar ik met oenologe Laura Rubio het flessenpark bezoek, een verzameling die uit de wereld van Tim Burton lijkt te komen.

Rueda
Rueda
De oogst wordt bij nacht – en in mijn geval ontij – binnengehaald

Sommige wijnhuizen hebben een lange en spannende geschiedenis. Bij Bodegas Mocén bezoeken we op vijfentwintig meter diepte de uit fijne baksteen opgetrokken kelders, de pinacotheek en de door Nobelprijswinnaar Don Camilo José Cela geïnaugureerde bibliotheek. De Rueda wil meer bieden dan wijnverkoop. Het enotoeristisch aanbod is nog relatief bescheiden, maar ontwikkelt zich. Er zijn wijnroutes die je met de auto of fiets kunt doen, sommige huizen bieden picknicks aan, of investeren in een state of the art proeflokaal, met zicht op de tot de einder deinende wijngaarden. Emblematisch: de proeverij met lunch bij Finca Montepedroso, schoolvoorbeeld van eigentijds gastheerschap.

Rueda is volbloed gastronomisch

Nog een kwaliteitsimpuls: de moderne wijnbouwers streven ernaar hun wijnen biologisch te maken. Dat loopt niet altijd van een leien dakje. Het certificaat is duur, je kunt er als producent ook voor kiezen om biologische wijn te maken en dat gewoon niet op de fles te plaatsen. Ik denk aan Bodegas Pita, extreem geraffineerd, in complete harmonie, spannend en vinnig. De wijn wordt ‘sobre lias’, sur lie, opgevoed en krijgt door die vier maanden rijping op de eigen gistcellen naast strakheid ook intensiteit en een laagje gedistingeerde charme. Dit zijn volbloed gastronomische wijnen, die in de handel overigens niet meer dan tien euro moeten kosten.

Bushvines, zonder menselijke ingreep, staan met hun dikke, pokdalige schors kromgebogen naar de wind. De stam lijkt een drakennek te vormen, dikwijls twintig centimeter in doorsnee. De wilde stokken in de prefylloxerische wijngaard El Pago de Martinsancho zijn honderdvijftig jaar oud, sommige wellicht nog ouder. De wijnen die hieruit vloeien, komen in een fles met een zogenaamd black label. Ze zijn een extra garantie op kwaliteit, en passen in een gastronomische omgeving veeleer dan op een zomers terras. Verdejo is veelzijdig.

Pink Floyd

Castilië heeft beslist om te schakelen naar herfst. De hitte van Valladolid maakt ’s nachts plaats voor een koude, nijdige wind die komt aanwaaien over de Sierra de Guadarrama. Ik ril en huiver in een veel te dun en frivool linnen hemd terwijl een helse machine uit een videoclip van Pink Floyd door de wijngaarden drenst. De oogst wordt bij nacht – en in mijn geval ontij – binnengehaald, omdat dat de beste periode is voor de druiven. Die zijn de schommelingen gewoon: 40 graden overdag, niet veel meer dan 10 in de vroege ochtend. Tractoren met oogverblindende schijnwerpers staan klaar om de lading van de Pink Floydmaaier te ontvangen en dan in een nachtelijke stoet naar de bodega te rijden, een paar kilometer verderop. De wijnbouwers in de Rueda nemen geen pauze, hun bioritme ademt verdejo.

Door Toni De Coninck.

Alle informatie over wijnroutes in de Rueda vind je via deze link.
Algemene info in het Nederlands over de regio graag via deze link.
De DO Rueda (Denominación de Origen) strekt zich uit over drie provincies: Valladolid, Segovia en Ávila, elk met een bijzonder cultuurhistorische traditie. Je neemt het eenvoudigst een vlucht naar Madrid, en rijdt dan met de huurwagen in anderhalf tot twee uur richting noordwesten.
Wij verbleven in Valladolid in het mooie, gezellige viersterrenhotel Zenit El Coloquio.

Rueda
Rueda
Rueda
Rueda
Rueda
Rueda

Ontdek nog meer artikels over ...