De wandeling vertrekt in de welbekende Albert I Laan, aan de Sint-Bernarduskerk, die je al snel achter je laat om richting de Henri Crombezlaan te trekken. Door de riante villa’s in deze wijk waan je je even in Knokke-Le Zoute, maar het Prins Mauritspark brengt je snel genoeg weer terug naar de Nieuwpoortse promenade langsheen de IJzer.
Tegenover de uitkijkpost over de rivier vind je meteen ook het eerste kunstwerk op de route: ‘Maurits Van Nassau’, beter bekend als de Prins van Oranje. Kunstenaar Frank Neirynck gedenkt met zijn beeldhouwwerk uit 2000 de overwinning van de Nederlanders tegen de Spanjaarden tijdens De Slag van 1600, die eveneens in Nieuwpoort plaatsvond. Het beeld aspireert geen oorlogsmonument te zijn, wel een eerbetoon aan het strategisch inzicht van prins Maurits.
Even verderop ontdek je in het Maritiem Park ook ‘De Godin Van De Wind’. Schilder en beeldhouwer Antoon Luyckx creëerde het beeld in 2002 speciaal voor de stad Nieuwpoort. Zijn werk beeldt een vrouw uit die tuurt naar de oneindige zee en is naar goede gewoonte geïnspireerd door de natuur, folklore en religie.
De Paul Orbanpromenade brengt je uiteindelijk tot in de Oude Jachthaven, waar ‘De Poolreiziger’ van Freddy Cappon waakt over de vele passanten. De kunstenaar kreeg in 2007 de opdracht om Dixie Dansercoer, de Nieuwpoortse poolreiziger, te vereeuwigen. Het resultaat werd een beeldhouwwerk uit cortenstaal van zes meter hoog en drie meter breed dat vooral Dansercoers eenzaamheid en de uitgestrektheid van het heelal symboliseert.
Met zijn honderd vlaggenmasten wilde de kunstenaar in de eerste plaats de illusie van een bos wekken
Ook het volgende kunstwerk op de route kan je van hieruit al bewonderen. De kleurrijke windhanen van ‘Le Vent Souffle Où Il Veut’, een creatie van Daniel Buren voor de kunsthappening Beaufort in 2011, wapperen immers altijd vrolijk dankzij de zeebries. Met zijn honderd vlaggenmasten wilde de kunstenaar in de eerste plaats de illusie van een bos wekken. Wie het schouwspel graag van dichtbij bewondert, kan een korte zijsprong maken naar het schiereiland Kromme Hoek.
Vanuit de Oude Jachthaven brengt de Oude Veurnevaart je naar Nieuwpoort-Stad, waar je aan de overkant van de Arkebrug op Kamagurka’s ‘Floating Dreams’ stuit. Het beeld in Nieuwpoort is slechts één van de in totaal zeventig beelden van kinderen die tot dit kunstwerk behoren en in 2018 de site rond de IJzertoren bevolkten. De creaties staan symbool voor alle oorlogen die de voorbije honderd jaar wereldwijd werden uitgevochten en kaarten aan dat kinderen hierbij telkens het grootste slachtoffer zijn. Zo verwijst het werk in Nieuwpoort naar een conflict in Senegal. Toch schuilt er ook een boodschap van hoop in de ballon die elk kind van Kamagurka’s hand vasthoudt.
Nieuwpoorts bekendste kunstspektakel uit 2003 beeldt Fabre zelf af als ruiter op een enorme schildpad
Op een boogscheut van Kamagurka’s beeld vind je nog een creatie die geïnspireerd werd door oorlog, dit keer weliswaar door de Eerste Wereldoorlog in het bijzonder. Brecht Ledene eert er sinds 2017 ‘Hendrik Geeraerts’ met een borstbeeld aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk. De ex-binnenschipper speelde een belangrijke rol bij de onderwaterzetting van de Polders die er uiteindelijk voor zorgde dat de Duitse opmars een halt toegeroepen werd.
Via het Marktplein en de gelijknamige straat wandel je naar de Handelskaai, waar je meteen ook kennismaakt met de Nieuwpoortse Vismijn. Vooraleer je de Oude Veurnevaart weer oversteekt richting promenade, maak je opnieuw een klein zijsprongetje richting ‘De Golven’ van Roland Patyn. Dit stalen kunstwerk uit 2007 bestaat uit twee componenten die onderling verwisselbaar zijn, wat de oneindige wendbaarheid van de zee symboliseert.
Eenmaal terug op de Paul Orbanpromenade, wuiven De Poolreiziger, De Godin en prins Maurits je nog een keer uit. Aan de aanlegkade van de Veerdienst vind je ongetwijfeld het meest abstracte kunstwerk van de hele wandeling: ‘Ruimte Van Water en Wind’. Het bronzen sculptuur dat typerend is voor Martine Hennebels werk stelt niet geheel toevallig het geraamte van de romp van een sloep op zijn zij voor.
Slechts enkele meters verderop verandert brons in bladgoud bij Jan Fabres ‘Searching For Utopia’. Nieuwpoorts bekendste kunstspektakel uit 2003 beeldt Fabre zelf af als ruiter op een enorme schildpad en is een metafoor voor de eeuwigdurende zoektocht van de mens naar een utopie. De schildpad was jarenlang te bewonderen op het strand, maar verhuisde naar wat intussen toepasselijk het Fabreplein heet om verdere schade, aangericht door enthousiastelingen, te vermijden.
Op weg naar de Zeedijk word je nog gegroet door ‘De Blauwvoet’ van Fernand Vanderplancke en ‘De Verzoening’ van Willem Vermandere. Hendrik Conscience bombardeerde de blauwvoet tot een waar symbool van de Vlaamse vrijheid. De Vlaamse Vereniging voor Watersport schonk het beeldhouwwerk dan ook in 1980 aan Nieuwpoort omwille van de stad haar jachthaven, die de eerste grote Vlaamse was aan de Belgische kust. Een groet aan het eikenhouten beeld, dat maar liefst 900 kg weegt, moet zeevarenden behoeden voor onheil. Vermanderes Verzoening, daarentegen, kwam er zo’n zes jaar geleden naar aanleiding van honderd jaar Groote Oorlog. De twee stenen beelden bevinden zich op het geografisch beginpunt van het Westelijk Front, dit keer niet als vijanden maar als vrienden.
Een wandeling aan zee is niet helemaal compleet zonder wat zand in je schoenen, al kan je de ‘Men’ van Nina Beier op het Nieuwpoortse strand ook al spotten vanop de Zeedijk. De Deense kunstenares bestudeerde voor Beaufort 2018 de beeldhouwtraditie van ruiterstandbeelden aan de Belgische kust. Door haar mannen te paard vlak bij de zee te installeren, wil Beier het dramatisch effect laten primeren boven het gebruikelijke prestige dat zulke werken uitstralen.
Het laatste kunstwerk op de route is geen beeldhouwwerk, wel vijf ‘Kleurrijke Villa’s Op De Zeedijk’. De historische panden bieden nog een laatste inkijk in het elitaire kusttoerisme van de twintigste eeuw. Projectontwikkelaar Condius werkte in 2019 samen met street art kunstenaar Oli-B om de villa’s van een opvallend nieuwe look te voorzien. Helaas zal je je moeten haasten om ze nog in volle glorie te aanschouwen, want datzelfde Condius zal binnenkort de villa’s slopen om er een nieuwbouwproject uit de grond te stampen.
Tekst en foto’s: Rani Guinée.
Logeren in Nieuwpoort? Dan raden we je Jolie Logie aan, een heerlijk stijlvolle vakantiewoning. Onze june. wandeling op de kaart checken? Dat kan dan weer via deze link.
