Een model waarvan we allen gretig snoepen, zolang het goed gaat
Ik lees de laatste tijd een hoop onzin over Ryanair. Maar gelukkig is niet elke vorm van onzin per definitie nutteloos, want zij leert ons veel over de verwachtingen van sommige klanten. Dat u voor 39 euro heen en ook weer terug naar en van Barcelona kunt vliegen bijvoorbeeld. Dat uw bagage voor die prijs wordt in- en uitgeladen, u een – toegegeven, niet al te comfortabele zitplaats – krijgt, van de faciliteiten van een luchthaven kunt gebruikmaken, en in twee uur tijd op uw bestemming aankomt. Dat model heet no frills convenience, een service die teruggrijpt naar de absolute basis van de verplaatsing.
Het is een model dat vliegen voor jongeren democratisch heeft gemaakt, en vergis u niet, nogal wat bedrijven in staat stelt om hun kosten voor vliegende managers in toom te houden. Een model waarvan we allen gretig snoepen, zolang het goed gaat. Dat de balorig kijkende flight attendant een onderbetaalde Litouwse is met een betwistbaar statuut, dat nemen we voor lief. Dat we moeten bijbetalen voor een kop koffie en een stoel met wat meer beenruimte, dat is onderhand ook zo bij traditionele maatschappijen als Brussels Airlines.
Veel van de eerder genoemde jongeren geven aan misschien wel voor de trein te kiezen in plaats van voor Ryanair
Michael O’Leary heeft de bodem opgezocht van het reizen per vliegtuig en probeert ook daar nog de dunne laagjes vernis weg te krabben. Dat gaat ten koste van loonbriefjes en rusttijden, volgens wetten die in Ierland zijn opgesteld, traditioneel een van de landen met de kleinste juridische bescherming als het over arbeidswetgeving gaat. O’Leary dreigde er dan ook al mee de stakers te ontslaan en stuurde eigenhandig een dreigbrief naar het werkonwillige personeel. Want het model, dat staat voor het eerst onder druk. Veel van de eerder genoemde jongeren geven aan misschien wel voor de trein te kiezen in plaats van voor Ryanair tijdens hun volgende vakantie. Vliegen is vervuilend en het is asociaal dat de luchtvaart geen of weinig taksen betaalt op brandstof en van een laag BTW-tarief geniet.
De maatschappij is de kampioen van de ‘turnaround’
Ik heb zelf nooit problemen gehad met Ryanair. De maatschappij is de kampioen van de ‘turnaround’, een vakterm die erop gericht is vliegtuigen zo kort mogelijk aan de grond te houden. Landen, brandstof en bagage vullen, nieuwe passagiers klaarzetten, boarden, vertrekken. Vaak duurt dat niet langer dan 20 tot 25 minuten. Ik doe me vaak vooraf een stoel met meer beenruimte, en hier volgt een life hack, aan de nooduitgang zit je soms helemaal alleen. Retourtje Pisa toen ik een boek over Toscane schreef? Heeft me drie keer 59 euro gekost, stoelreservering inbegrepen. Beenruimte? Was deze zomer identiek (en dus onbestaande) bij TAP Air Portugal, nochtans een gevestigde airline. Service center? Eind juni een reiziger die verkeerdelijk als volwassene was geboekt via de live chat laten omboeken naar tiener. Met wat geduld maar perfect gelukt.
Het probleem zit in de sociale bescherming van Europese werknemers, die door O’Leary en zijn bestuur vakkundig aan de laars wordt geveegd
Het probleem zit dus niet in de vliegervaring, lieve lezer. Als je echt maar zo weinig geld betaalt voor een vliegreis, sit back, relax, zet een hoofdtelefoon op zodat je die vervelende aankondigingen niet hoort, staar uit het raampje, trek je benen op en tel af. Dat kan geen lastige klus zijn voor 39 euro. Het probleem zit in de sociale bescherming van Europese werknemers, die door O’Leary en zijn bestuur vakkundig aan de laars wordt geveegd. Het is de achillespees van Ryanair. Piloten meer betalen en ander vliegend personeel betere statuten geven, zal altijd worden doorgerekend aan de klant. En dat zal ook gebeuren als diezelfde klant bij een staking van de piloten erop rekent kosteloos te worden omgeboekt naar een andere dag of een andere maatschappij.
Wij houden van Brussels Airlines en TUIfly. Het zijn Belgische maatschappijen met Belgisch personeel, en ergens op een buitenlandse luchthaven aan boord stappen is altijd weer een beetje thuiskomen. Maar Ryanair heeft de luchtvaart zo hard gedemocratiseerd dat de slinger aan de verkeerde kant is terechtgekomen. Daar waar iedereen peanuts betaalt en nooit verwacht monkeys in de plaats te krijgen.
Toni De Coninck
Hoofdredacteur
